Tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh về vai trò quan trọng của thể dục thể thao là tăng cường sức khỏe nhân dân

Thứ tư - 27/03/2024 12:06

Ngày 27/3/1946, Bác Hồ muôn vàn kính yêu của chúng ta đã viết bài Thể dục và sức khỏe, qua đó kêu gọi toàn dân tập thể dục, đăng trên báo Cứu quốc, cơ quan ngôn luận của Tổng bộ Việt Minh. Người nhấn mạnh: “Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc gì cũng cần có sức khỏe mới làm thành công”. Đến nay, 78 năm lời kêu quan trọng của thể dục thể thao là tăng cường sức khỏe nhân dân vẫn còn nguyên giá trị.

Người đã quan tâm tới công tác thể dục thể thao xác định vai trò quan trọng của thể dục thể thao là tăng cường sức khỏe nhân dân. Bác chỉ ra: “Muốn lao động sản xuất tốt, công tác và học tập tốt thì cần có sức khỏe. Muốn giữ sức khỏe thì nên phát triển phong trào thể dục thể thao cho rộng khắp”. Thông qua phục vụ sức khỏe cho mọi người, thể dục thể thao góp phần phục vụ tất cả các hoạt động phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục…

Bác Hồ tập luyện thể dục thể thao

Theo Bác, thể dục thể thao phải phục vụ quần chúng nhân dân. Người chỉ rõ: “Dưới chế độ dân chủ, thể thao và thể dục phải trở thành hoạt động chung của quần chúng, nhằm mục đích làm tăng cường sức khỏe nhân dân. Nhân dân có sức khỏe thì mọi công việc đều làm được tốt”. Để quần chúng nhân dân tham gia đông đảo, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng công tác tuyên truyền về lợi ích của thể dục thể thao.

Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng thể dục thể thao đối với thế hệ trẻ vì đây là lực lượng tương lai của đất nước, trong đó có giáo dục thể chất tuổi trẻ học đường trong nền giáo dục toàn diện. Người đã chỉ ra những yếu tố cơ bản của nền giáo dục toàn diện gồm thể dục, trí dục, đức dục và mỹ dục. Đây là bốn yếu tố cơ bản có quan hệ mật thiết với nhau trong một chỉnh thể thống nhất giáo dục và đào tạo con người phát triển toàn diện.

Bác Hồ chơi bi-a với bác sỹ Nhữ Thế Bảo (ảnh: bqllang.gov.vn)

Bác đặt vấn đề và nêu rõ vị trí của Thể dục thể thao trong đời sống xã hội: “Mỗi một người dân yếu ớt tức làm cho cả nước yếu ớt một phần; mỗi một người dân mạnh khỏe, tức là góp phần cho cả nước mạnh khỏe”. Bác khẳng định: “Vậy nên luyện tập thể dục, bồi bổ sức khỏe là bổn phận của mỗi một người dân yêu nước”. Bác chỉ dẫn: “Mỗi người lúc ngủ dậy, tập ít phút thể dục, ngày nào cũng tập thì khí huyết lưu thông, tinh thần đầy đủ. Như vậy là sức khỏe. Dân cường thì quốc thịnh. Tôi mong đồng bào ta ai cũng gắng tập thể dục. Tự tôi ngày nào tôi cũng tập”.

Sau lời kêu gọi tập thể dục ngày 27/3/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn viết “Thư gửi Hội nghị Cán bộ thể dục thể thao toàn miền Bắc” vào tháng 3/1960, Thư gửi Đại hội Thể thao Lực lượng mới trỗi dậy (GANEFO Jakarta Indonesia 1963). Trước đó, Bác đến thăm trường Trung cấp Thể dục thể thao Trung ương ngày 14/12/1961, tiếp đón đoàn thể thao quốc gia (miền Bắc) thi đấu thắng lợi ở Đại hội Thể thao châu Á lần thứ nhất (GANEFO Phnom Penh tháng 11) tại Phủ Chủ tịch ngày 19/12/1966. Trong các tác phẩm viết về Bác Hồ của các đồng chí lãnh đạo Đảng, nhà nước ta, những thước phim tư liệu, tấm ảnh của các nhà báo cũng đã ghi lại những hoạt động thể dục thể thao của Bác, phần nào nói lên sự quan tâm đặc biệt của Người với công tác Thể dục thể thao nước nhà.

Bác từng căn dặn: “Muốn lao động sản xuất tốt, công tác và học tập tốt thì cần có sức khỏe. Muốn giữ gìn sức khỏe thì nên thường xuyên tập thể dục thể thao”. Lớp huấn thị của Bác được truyền đi trong những ngày đầu của kế hoạch 5 năm lần thứ nhất 1961-1965, thời kỳ sản xuất xây dựng rất khẩn trương, cả nước nỗ lực xây dựng củng cố quốc phòng, hồ hởi học tập văn hóa tiến vào khoa học kỹ thuật đang là một đòi hỏi cấp bách mà sức khỏe của nhân dân là mối quan tâm lớn của Bác hồi bấy giờ.

Tết Tân Tỵ (1941), sau gần 30 năm xa Tổ quốc, Bác về nước lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Trong Chương trình Việt Minh, Bác viết: “Khuyến khích và giúp đỡ nền thể dục quốc dân, làm cho nòi giống ngày thêm mạnh” và “Trẻ em được chính phủ đặc biệt săn sóc về thể dục, trí dục và đức dục” . 14 năm sau, khi hòa bình năm 1954, tại hội nghị sản xuất tháng 7/1955 Bác dạy: “Nếu dân đói là Đảng và Chính phủ có lỗi, nếu dân rét là Đảng và Chính phủ có lỗi, nếu dân dốt là Đảng, chính phủ có lỗi, nếu dân ốm là Đảng và chính phủ có lỗi. Vì vậy cán bộ Đảng và chính quyền từ trên xuống dưới đều phải hết sức quan tâm đến đời sống của nhân dân”.

Bài nói chuyện của Bác tại Hội nghị cán bộ Công đoàn tháng 3/1959, Bác dạy: “Chúng ta phải quý trọng con người”. Trong báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ III đã nói: “Con người là vốn quý nhất của chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ và bồi dưỡng sức khỏe của con người là mục tiêu cao quý của các ngành y tế và thể dục thể thao.

Tháng 1/1946, tức là 4 tháng sau khi nắm chính quyền, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, Bác ký Sắc lệnh số 14/SL ngày 30/1/1946 về công tác thể dục thể thao với mục đích: “Xét vấn đề thể dục rất cần để tăng cường sức khỏe quốc dân và cải tạo nòi giống. Sắc lệnh 14/SL xác định trách nhiệm của Nhà nước ta và các ngành liên quan đối với công tác TDTT, cụ thể là các bộ: Nội vụ, Y tế, Thanh niên, Tài chính, Giáo dục. Các ngành phải giúp đỡ Hội đồng chính phủ nghiên cứu phương pháp và thực hành thể dục thể thao trong toàn quốc.

Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn xuyên suốt trong sự nghiệp phát triển Thể dục Thể thao (Ảnh: Tư liệu)

Bác nhấn mạnh: “Luyện tập thể dục bồi bổ sức khỏe là bổn phận của mỗi một người dân yêu nước”. Lời dạy của Người vô cùng thiêng liêng vì đó là Lời kêu gọi của non sông đất nước, kêu gọi lòng yêu nước, trách nhiệm với đất nước của mỗi người dân đất Việt. Bác đã chỉ cho chúng ta khái niệm rất mới về hoạt động thể dục thể thao. Theo Bác, Thể dục thể thao không chỉ là giải trí đơn thuần, không phải dành riêng cho một ai mà là của tất cả mọi người. Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng và công tác thể dục thể thao, “cũng là một công tác trong những công tác cách mạng” (Thư gửi Hội nghị Cán bộ TDTT toàn miền Bắc ngày 31/3/1960). Bác muốn truyền cảm hứng là người dân yêu nước thì phải cố gắng tập thể dục, bồi bổ sức khỏe. Hay nói cách khác: Tập luyện thể dục thể thao bồi bổ sức khỏe là một việc ích nước lợi dân. Dân cường thì quốc mới thịnh.

Bác Hồ cũng là người công dân số 1 gương mẫu tập luyện thể dục bồi bổ sức khỏe từ thời thanh niên cho đến những năm tháng bôn ba xứ người. Người thường xuyên tập luyện thể dục, tập võ dân tộc, bơi lội, đi bộ, leo núi... Bác là tấm gương sáng trong tập luyện giữ sức khỏe.

Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn mong muốn mọi người dân đều được khỏe mạnh để xây dựng cuộc sống ấm no hạnh phúc. Người cũng dành sự quan tâm, chăm lo đặc biệt đến sự phát triển của nền Thể dục Thể thao nước nhà. Những lời dạy của Bác về Thể dục Thể thao: “Phải siêng năng tập Thể dục Thể thao cho mình mẩy được nở nang và ra sức giúp việc cho Nhi đồng cứu vong Hội”; "Luyện tập thân thể cho mạnh mẽ"; "Thể dục: làm cho thân thể khỏe mạnh, đồng thời cần giữ gìn vệ sinh và vệ sinh chung";"Luôn luôn rèn luyện thân thể cho khỏe mạnh. Khỏe mạnh thì mới có đủ sức để tham gia một cách dẻo dai bền bỉ nhưng công việc ích nước lợi dân"; “Công dân đều bình đẳng trước pháp luật. Nhà nước chú trọng đặc biệt việc giáo dục thanh niên về đức dục, trí dục và thể dục,v.v.. nhất là những lời căn dặn của Người khi về thăm và nói chuyện với đồng bào, cán bộ các tỉnh: Cao Bằng (21-2-1961), Tuyên Quang (25-3-1961), xã Đại Nghĩa, tỉnh Hà Đông (7-10-1961), xã Quảng An, Hà Nội (29-9-1962), Nam Định (22-5-1963), rồi đến Bắc Ninh, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hải Phòng… luôn là ngọn đuốc sáng soi dọi, chỉ lối dẫn đường cho nhiệm vụ thể dục thể thao cách mạng hôm nay và mai sau.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khai sinh ra một nền Thể thao Việt Nam mang tính hiện đại, khoa học, tiên tiến và giàu bản sắc dân tộc, đồng thời thành quả ấy đã tạo nên vị thế của thể thao Việt Nam trong khu vực và trên thế giới. Đặc biệt, không chỉ kêu gọi toàn dân rèn luyện sức khỏe, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn nêu một tấm gương sáng về tinh thần tự giác rèn luyện sức khỏe một cách tích cực và sáng tạo để phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Việc tập luyện thể dục, thể thao của Bác luôn là tấm gương mẫu mực nhất cho chúng ta hôm nay và các thế hệ con cháu noi theo.

Trong mấy thập kỷ qua, lời kêu gọi toàn dân tập thể dục của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhận được sự hưởng ứng rộng khắp của mọi tầng lớp nhân dân. Các cuộc vận động toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại đã được tổ chức hàng năm trên mọi miền tổ quốc với sự tham gia tích cực của hàng triệu người. Bên cạnh đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành cho ngành Thể dục Thể thao những tình cảm sâu sắc và sự chăm lo to lớn. Từ tổ chức bộ máy cho đến các phong trào Thể dục Thể thao. Đặc biệt là việc đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục đội ngũ cán bộ Thể dục Thể thao. Bác ân cần căn dặn: Cán bộ Thể dục Thể thao thì phải học tập chính trị, nghiên cứu nghiệp vụ và hăng hái công tác vì đó là một công tác trong các công tác cách mạng.

Tháng 3 năm 1960 tại hội nghị cán bộ Thể dục Thể thao người đã nhấn mạnh: Thể dục Thể thao là công tác cách mạng - Đó là 1 tư tưởng lớn của chủ tịch Hồ Chí Minh về Thể dục Thể thao. Tư tưởng lớn đó mang tính chỉ đạo chiến lược, có vị trí quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng của toàn dân tộc. Không chỉ có ngành Thể dục Thể thao quan tâm đến sự phát triển của thể thao nước nhà mà đó còn là trách nhiệm của các cấp uỷ Đảng, chính quyền các cấp mà còn của toàn dân, toàn xã hội.

Với ý nghĩa lớn lao, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về dân cường, nước thịnh là sợi chỉ đỏ xuyên suốt chặng đường gần 78 năm qua đồng hành cùng đất nước của ngành Thể dục Thể thao. Sự nghiệp Thể dục Thể thao vì dân cường nước thịnh đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta.

Tác giả: Anh Đức