Trong số các tiêu chí xây dựng nông thôn mới (NTM) thì môi trường dù không tốn nhiều kinh phí đầu tư nhưng khó thực hiện. Nguyên nhân là do môi trường nông thôn đang chịu sức ép ô nhiễm ngày càng lớn từ sự gia tăng dân số, sử dụng phân bón hoá học, thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi; bỏ trống khâu xử lý chất thải trong chăn nuôi, chất thải nông nghiệp, sinh hoạt và các hoạt động sản xuất, kinh doanh khác. Tuy nhiên, nhờ thực hiện nhiều giải pháp, các địa phương đã xuất hiện tuyến đường, khu dân cư không rác, làm thay đổi bộ mặt vùng nông thôn, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Nâng cao ý thức người dânThôn 1, xã Đức Liễu, huyện Bù Đăng là khu đông dân cư nhưng lại nằm khá xa trung tâm xã, Quốc lộ 14. Tuy nhiên, theo quan sát thì hầu hết các tuyến đường vào khu dân cư này không một gọng rác, bịch nilon hay chai, lọ nhựa. Thay vào đó là dọc 2 bên đường, trước cổng nhà dân đều được đặt một thùng rác di động khá lớn. Hằng ngày mọi loại rác thải sinh hoạt được người dân phân loại, thu gom bỏ vào thùng. Theo định kỳ, lượng rác thải sinh hoạt được nhân viên Công ty dịch vụ môi trường xanh đến tận nơi thu gom, vận chuyển. Đây là cách thức thực hiện mang lại nhiều ý nghĩa thiết thực, tạo môi trường trong lành cho khu dân cư cũng như tại mỗi một hộ dân. Thôn 1, xã Đức Liễu, huyện Bù Đăng – khu dân cư không rác
Chị Tống Thị Kim Phượng, ngụ thôn 1, xã Đức Liễu cho biết: Trước đây rác thải sinh hoạt được thu gom đưa vào rẫy vứt hoặc chôn lấp thì nay phân loại bỏ vào thùng rác trước nhà. Định kỳ 2 ngày, xe Công ty dịch vụ môi trường xanh đến tận nơi thu gom, vận chuyển nên rất tiện lợi và đảm bảo vệ sinh môi trường khu dân cư.“Trước đây người dân phải mang rác vào rẫy chôn lấp nên rất bất tiện và không hợp vệ sinh, nhưng từ khi có xe vận chuyển, thu gom rác thì môi trường sạch sẽ hơn. Cùng với đó, Ban điều hành, hội đoàn thể thôn thường xuyên mở những chiến dịch dọn dẹp vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh nên ý thức người dân về môi trường sống được nâng lên rất nhiều, phần lớn bà con chấp hành nghiêm theo quy định của thôn, khu dân cư đề ra”, ông Hồ Lục, ngụ thôn 1, xã Đức Liễu chia sẻ.Ông Lê Ngọc Ánh, Trưởng thôn 1, xã Đức Liễu cho biết: Thôn 1 là khu dân cư kiểu mẫu của xã NTM nâng cao Đức Liễu nên ngoài các chỉ tiêu, tiêu chí khác thì môi trường sống luôn được thôn quan tâm, chú trọng. Thôn có hơn 200 hộ thì 90% đăng ký với Công ty dịch vụ môi trường xanh đến thu gom, vận chuyển rác tại từng gia đình. Kết quả đó là nhờ đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân về giữ gìn môi trường sống khu dân cư của tổ an ninh, các hội đoàn thể thôn thông qua nhóm Zalo. Cùng với đó, cuộc sống được nâng lên nên ý thức bảo vệ môi trường luôn được người dân quan tâm, hưởng ứng bằng nhiều việc làm, hành động thiết thực, cụ thể. Bằng chứng là mỗi gia đình đều có một thùng rác di động đặt trước cổng nhà, mọi loại rác thải được thu gom, phân loại bỏ vào, giúp nhân viên Công ty dịch vụ môi trường xanh đến vận chuyển được dễ dàng, thuận lợi. Thu gom rác thải sinh hoạt ở xã Nha Bích, thị xã Chơn Thành
Đức Liễu có địa bàn rộng, đông dân cư, nhiều doanh nghiệp hoạt động nên việc hoàn thành tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM, NTM nâng cao là bài toán khó, niềm trăn trở của lãnh đạo địa phương. Bởi vậy, ngoài nâng cao ý thức người dân, doanh nghiệp trong việc gìn giữ vệ sinh môi trường thì địa phương còn hợp đồng với Công ty dịch vụ môi trường xanh đến các khu dân cư, tuyến đường thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt. Từ đó đã giải quyết được bài toán rác thải sinh hoạt tại khu dân cư. “Không phải chỉ dựa vào Công ty dịch vụ môi trường xanh mà địa phương luôn đẩy mạnh tuyên truyền trong từng người dân để họ hiểu được vai trò, trách nhiệm của mình về thu gom rác thải, giữ gìn vệ sinh môi trường. Làm sao để công tác phối hợp với công ty được nhuần nhuyễn, giữ gìn vệ sinh chung, không vứt bừa bãi, bỏ đúng nơi quy định nhằm lại cảnh quan môi trường sống tốt nhất. Còn đối với các doanh nghiệp, cở sở sản xuất, kinh doanh, địa phương mời lên ký cam kết đảm bảo vệ sinh môi trường. Từ đó đã góp phần hoàn thành tiêu chí 17 – tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM, NTM nâng cao”, Hoàng Trọng Bình, Phó Chủ tịch UBND xã Đức Liễu, huyện Bù Đăng.Hiện trên địa bàn xã Đức Liễu được UBND huyện Bù Đăng bố trí quỹ đất 2,3ha làm bãi rác tập trung phục vụ cụm 3 xã: Đức Liễu, Nghĩa Bình và Nghĩa Trung. Từ bãi rác này, hàng ngày Công ty dịch vụ môi trường xanh thu gom, vận chuyển tập kết đúng nơi theo quy định. Phó Chủ tịch UBND xã Đức Liễu Hoàng Trọng Bình cho biết thêm: Để bãi rác được sử dụng lâu dài, hiệu quả, xã phối hợp Công ty dịch vụ môi trường xanh quan tâm thực hiện việc chôn lấp thu gọn, hạn chế thất thoát diện tích đất, đồng thời không để rác tràn ra xung quanh.Hoàn thành tiêu chí môi trườngTheo lộ trình, năm 2024 này xã Nghĩa Bình, huyện Bù Đăng phấn đấu về đích NTM nên ngoài các chỉ tiêu, tiêu chí khác thì tiêu chí môi trường được địa phương quan tâm, chú trọng. Từ cuối năm 2023, xã chủ động hợp đồng với Công ty dịch vụ môi trường xanh đến các trục đường thôn, trục đường quốc lộ để thu gom, vận chuyển rác cho người dân theo định kỳ. Chủ tịch UBND xã Nghĩa Bình Lưu Minh Nghĩa cho biết: Ngoài tuyến quốc lộ, trục đường lớn, khu đông dân cư đã ký kết với Công ty dịch vụ môi trường xanh thu gom, xử lý thì những khu vực còn lại được xã phối hợp với Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện, cán bộ khuyến nông xã hướng dẫn người dân phân loại rác để đốt tiêu huỷ hoặc ủ thành phân hữu cơ bón cho cây trồng. Thông qua đó đã nâng cao ý thức người dân về trách nhiệm với môi trường, cảnh quan nông thôn được đảm bảo, không còn tình trạng rác sinh hoạt vương vãi ở nhiều nơi như trước. Công ty dịch vụ môi trường xanh, xã Đức Liễu, huyện Bù Đăng thu gom, vận chuyển tập kết rác đúng nơi theo quy định
Cũng từ trăn trở với việc người dân thường xuyên vứt rác sinh hoạt bừa bãi gây ô nhiễm môi trường, đồng thời góp phần cùng các địa phương hoàn thành tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM, năm 2020, Hợp tác xã nông nghiệp - thương mại Nha Bích, thị xã Chơn Thành đã đầu tư mua sắm xe chuyên dụng thu gom rác thải tại địa bàn các xã Minh Thắng, Nha Bích và một phần của phường Minh Thành. Việc làm ý nghĩa này đã giải quyết vấn đề rác thải ở các khu dân cư tồn tại nhiều năm qua.Chị Thân Thị Lan Thanh, ngụ ấp 5, xã Nha Bích chia sẻ: Bản thân làm nghề may mặc và gia đình có đông người sinh sống nên phát sinh lượng rác thải lớn mỗi ngày. Để xử lý lượng rác thải này, hàng ngày gia đình phải đưa vào lô cao su đốt, đào hố chôn lấp nên rất bất tiện và không hợp vệ sinh môi trường. Tuy nhiên, từ năm 2020 đến nay, gia đình chỉ phân loại và bỏ bào thùng rác di động để trước nhà, đến ngày, giờ xe rác đến thu gom, vận chuyển nên rất thuận tiện, tạo môi trường sạch sẽ, trong lành hơn.Chủ tịch UBND xã Nha Bích Đoàn Thị Thu Hồng cho biết: Đảng uỷ, UBND xã luôn xác định môi trường là tiêu chí khó thực hiện trong việc cán đích NTM, NTM nâng cao. Năm 2020, từ nhu cầu cấp thiết của người dân về rác thải sinh hoạt, Tổ thu gom rác của Hợp tác xã nông nghiệp - thương mại Nha Bích đã thành lập, tự mua sắm xe chuyên dụng thu gom rác trên tuyến quốc lộ cũng như các trục đường chính các khu dân cư. Từ đó, địa bàn xã giải quyết được vấn đề rác thải sinh hoạt và nâng cao nhận thức của người dân, tránh tình trạng xử lý rác thải tại nhà, gây ô nhiễm môi trường.Nhờ sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa chính quyền, người dân, hợp tác xã và doanh nghiệp đã đem lại môi trường khu dân trong lành, thân thiện. Đặc biệt là đã nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho mỗi người dân, góp phần hoàn thành tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.