Sự quyết tâm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt Nghị quyết 33
Qua 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, Chương trình hành động số 42-CTr/TU, nhận thức của đa số cấp ủy đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong tỉnh Bình Phước về tầm quan trọng của việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế ngày càng được nâng lên. Các quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp, đảm bảo đúng mục đích, yêu cầu đề ra. Tỉnh đã vận dụng, triển khai thực hiện, từng bước đưa Nghị quyết vào cuộc sống, phù hợp với tình hình thực tế. Các cơ quan, đơn vị, địa phương đã chủ động trong tham mưu, đề xuất, xây dựng và ban hành các chương trình, kế hoạch, đề án về xây dựng phát triển văn hóa, con người trên địa bàn tỉnh. Qua đó, nâng cao nhận thức các cấp ủy đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về vị trí, vai trò của văn hóa trong đời sống xã hội cũng như tạo được sự đồng thuận, nhất trí cao trong Đảng, ngoài xã hội với việc tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ và các nhóm giải pháp Nghị quyết đã đề ra. Các chương trình, đề án về văn hóa được thực hiện theo đúng kế hoạch, đảm bảo yêu cầu, chất lượng và tiến độ, góp phần đưa nghị quyết vào cuộc sống.
Tiết mục văn nghệ chào mừng tại hội nghị Văn hóa tỉnh Bình Phước
Công tác nghiên cứu, quán triệt và triển khai thực hiện được các cấp ủy đảng, chính quyền quan tâm nên đã tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh luôn quan tâm đến công tác phát triển nguồn nhân lực làm công tác văn hóa, văn nghệ ở 3 tuyến tỉnh, huyện và xã. Đồng thời, chú trọng phát triển đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ; bồi dưỡng, hướng dẫn tổ chức lực lượng sáng tác, quảng bá, sưu tầm, nghiên cứu văn hóa dân gian, phát huy năng lực sáng tạo của các văn nghệ sĩ, nghệ nhân trong các loại hình nghệ thuật. Có chính sách thu hút, sử dụng, đãi ngộ, tôn vinh cán bộ, nghệ nhân hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật.
Kết quả nổi bật thực hiện Nghị quyết 33 - NQ/TW trên địa bàn tỉnh
Các cấp ủy đảng, chính quyền chăm lo xây dựng con người Bình Phước phát triển toàn diện, có đầy đủ những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam, chú trọng tới các đặc tính: hòa hợp, nghĩa tình, tự cường, kỷ cương, sáng tạo; triển khai thực hiện tốt công tác giáo dục, đào tạo, văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao và các lĩnh vực liên quan, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của tỉnh. Trong đó, chú trọng công tác giáo dục truyền thống văn hóa, truyền thống cách mạng của quê hương, đất nước cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân, nhất là thế hệ trẻ. Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” và các phong trào thi đua yêu nước như: phong trào giúp nhau phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo; thanh niên xung kích, lập thân, lập nghiệp; toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc; xây dựng hạ tầng nông thôn với phương châm “Nhà nước và Nhân dân cùng làm”; đền ơn đáp nghĩa, uống nước nhớ nguồn, tương thân, tương ái, lá lành đùm lá rách. Phong trào nhân đạo từ thiện, phong trào “nghĩa tình đồng đội”… mang lại hiệu quả thiết thực. Đặc biệt, việc thực hiện “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với nêu gương của cán bộ, đảng viên đã tạo sức lan tỏa tích cực thu hút đông đảo cán bộ, đảng viên và Nhân dân tích cực hưởng ứng, tham gia.
Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh tiếp tục được các cấp, các ngành, địa phương quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện với nhiều mô hình, cách làm mới, nội dung phong phú, có hiệu quả thiết thực. Hiện nay, Bình Phước có 73 xã hoàn thành xây dựng nông thôn mới, đạt 84,8%. Công tác xây dựng gia đình văn hóa gắn với việc giáo dục các giá trị đạo đức, lối sống, phòng, chống bạo lực gia đình, mối quan hệ ứng xử giữa các thành viên trong cộng đồng từng bước được quan tâm, thực hiện hiệu quả. Sự liên kết, phối hợp giữa ba yếu tố gia đình - nhà trường - xã hội trong xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống, nhân cách cho giới trẻ tiếp tục được phát huy.
Việc xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội có nhiều chuyển biến tích cực gắn với việc thực hiện quy ước, hương ước. Đến nay, 843/843 thôn, ấp, khu phố đều có hương ước, quy ước có nội dung lồng ghép thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang. Các hoạt động quản lý, tổ chức lễ hội trên địa bàn tỉnh được chỉ đạo triển khai đúng quy định, nội dung lễ hội phù hợp với truyền thống văn hóa, bảo tồn có chọn lọc những phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc, đáp ứng nhu cầu tâm linh và giải trí của Nhân dân, góp phần giáo dục đạo lý uống nước nhớ nguồn, tạo sự gắn kết trong cộng đồng.
Những đặc tính cơ bản “yêu quê hương đất nước, yêu hòa bình, nhân ái, trọng nghĩa tình, trung thực, đoàn kết, cần cù, sáng tạo” của con người Bình Phước ngày càng được khẳng định và phát huy trong công cuộc bảo vệ, xây dựng và phát triển quê hương. Nhận thức về chính trị, tư tưởng, phẩm chất đạo đức, lối sống, truyền thống yêu nước, trình độ hiểu biết xã hội của người dân từng bước được nâng lên; ý thức tự giác, tinh thần trách nhiệm của công dân đối với đất nước, với cộng đồng được khơi dậy và phát huy mạnh mẽ, niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng được củng cố và tăng cường. Ngày càng xuất hiện nhiều gương người tốt, việc tốt, nhiều điển hình tiên tiến trên các lĩnh vực, địa bàn được các cấp, các ngành tuyên dương, khen thưởng. Qua đó đã góp phần tích cực trong việc xây dựng và thực hiện những chuẩn mực đạo đức con người Bình Phước trong giai đoạn mới.
Huy động các nguồn lực, đề cao tính tích cực của hoạt động xã hội hóa trong xây dựng đời sống văn hóa, khơi dậy tinh thần đoàn kết, nghĩa tình, lòng nhân ái giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống, tri ân gia đình chính sách, chia sẻ với các đối tượng xã hội gặp khó khăn có bước chuyển tích cực. Xuất hiện một số phong trào, mô hình văn hóa tiêu biểu như Cuộc vận động “Xây dựng đời sống văn hóa trong công nhân viên chức - lao động”; cuộc vận động “Người Bình Phước nói lồi hay làm việc tốt”; Phong trào “Nông dân sản xuất kinh doanh giỏi gắn với xây dựng đời sống văn hóa”; Phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc”…
Công tác sưu tầm, nghiên cứu các giá trị văn hóa của dân tộc thiểu số được quan tâm, nhờ đó các giá trị văn hóa cả vật thể và phi vật thể được bảo tồn, lưu giữ và phát huy. Đến nay, toàn tỉnh có 45 di tích lịch sử - văn hóa được xếp hạng, trong đó có 5 di tích quốc gia đặc biệt, 12 di tích quốc gia, 28 di tích cấp tỉnh; 1 di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận đó là đờn ca tài tử Nam Bộ, có 6 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, 25 di sản phi vật thể cấp tỉnh.
Các lễ hội truyền thống trong đồng bào dân tộc được phục dựng thường xuyên, liên hoan văn hóa, thể thao các dân tộc thiểu số được tổ chức 2 năm/lần từ huyện đến tỉnh; việc tổ chức các lớp truyền dạy và thực hành các nghề truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số được duy trì. Tính đến năm 2023 đã có 04 di sản văn hóa phi vật thể của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh đã được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; phục dựng được 08 lễ hội của đồng bào các dân tộc thiểu số. Mở các lớp truyền dạy và thực hành: mô hình đan lát truyền thống của người Khmer, kỹ thuật chế biến rượu cần của người S’tiêng, nghề dệt thổ cẩm của người S’tiêng…
Hệ thống thông tin đại chúng đã đáp ứng được yêu cầu thông tin tuyên truyền, phổ biến kiến thức đưa đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước đến các tầng lớp nhân dân, phản ánh tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, cổ vũ phong trào thi đua yêu nước, phê phán các hiện tượng tiêu cực. Giới thiệu, quảng bá hình ảnh, con người, lịch sử, văn hóa, tiềm năng hợp tác và phát triển. Phản bác các thông tin sai, xuyên tạc, chống phá sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Việc quản lý các loại hình thông tin trên internet, mạng xã hội, truyền thông số có nhiều chuyển biến, góp phần xây dựng văn hóa và con người Bình Phước trước yêu cầu mới.
Hoạt động của các tôn giáo trên địa bàn tỉnh diễn ra trong khuôn khổ pháp luật, thuần túy tôn giáo góp phần bảo đảm an ninh chính trị và trật tự xã hội ở các địa bàn trong tỉnh. Tinh thần sống tốt đời, đẹp đạo, đoàn kết, gắn bó, đồng hành cùng dân tộc, chung sức xây dựng nông thôn mới, xây dựng đời sống no ấm, quê hương giàu đẹp, văn minh được đồng bào theo đạo hưởng ứng tích cực. Đã có rất nhiều công trình tôn giáo được đầu tư tôn tạo như chùa, nhà thờ, nhà nguyện… được nhà nước cho phép xây dựng, nhiều công trình tôn giáo, tín ngưỡng trở thành di tích kiến trúc văn hóa, nghệ thuật, lịch sử là điểm thu hút khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan như Núi Bà Rá (thị xã Phước Long), chùa Quang Minh (thành phố Đồng Xoài), chùa Sóc Lớn (huyện Lộc Ninh), chùa Phật Quốc Vạn Thành ở thị xã Bình Long, Thiền viện Trúc Lâm ở huyện Lộc Ninh…
Xây dựng môi trường văn hóa phù hợp với chuyển đổi số; xây dựng và phát triển nền tảng cho chính quyền số và kinh tế số trong lĩnh vực văn hóa. Xây dựng hệ thống quản lý, khai thác và tích hợp cơ sở dữ liệu ngành văn hóa. Tỉnh tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số để xây dựng “dữ liệu số” làm cơ sở hoạch định, định hướng phát triển, hoàn thiện việc kiểm kê, số hóa di tích, di sản văn hóa, lễ hội trên địa bàn tỉnh; số hóa các đầu sách tại thư viện tỉnh; số hóa và xây dựng mô hình 3D về các hiện vật, bảo vật, các điểm đến hấp dẫn trên địa bàn tỉnh.
Một số nhiệm vụ, giải pháp quyết liệt phù hợp với điều kiện mới
1. Tiếp tục quán triệt, thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 33-NQ/TW; Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị; chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021 và các nghị quyết, chỉ thị, kết luận, văn bản chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh về văn hóa, con người. Nghị quyết 14-NQ/TU của Tỉnh ủy về xây dựng và phát triển văn hóa con người Bình Phước năm 2030 định hướng đến năm 2045.
2. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp và sự phối hợp đồng bộ của các ngành, cơ quan đơn vị trong xây dựng và phát triển văn hóa, con người để đáp ứng yêu cầu phát triển và bền vững tỉnh Bình Phước.
3. Thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực văn hóa. Nâng cao chất lượng toàn diện việc xây dựng đời sống văn hóa và môi trường văn hóa thông qua đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện tốt phong trào xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa, thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội.
4. Duy trì công tác bảo tồn và phát huy các di tích lịch sử văn hóa, bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp; khuyến khích tổ chức các hoạt động lễ hội truyền thống của các dân tộc cộng đồng Bình Phước, bảo tồn nghề truyền thống. Kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi các tệ nạn xã hội, kiểm tra thường xuyên nhằm chấn chỉnh kịp thời các hoạt động, dịch vụ văn hóa; các sáng tác, bình luận, chia sẻ không lành mạnh về văn hóa trên không gian mạng xã hội.
5. Chú trọng xây dựng các thiết chế sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, thể thao cộng đồng; phổ biến những mô hình hay, những kinh nghiệm tốt. Tiếp tục thực hiện công tác xã hội hóa sự nghiệp văn hóa, đẩy mạnh đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, trong đó chú trọng xây dựng các công viên, hoa viên, khu vui chơi, giải trí. Nâng cấp, mở rộng các trung tâm văn hóa - thể dục thể thao tuyến huyện.
6. Nâng cao văn hóa ứng xử trong Đảng, đề cao tính gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức về đạo đức, lối sống. Phát huy vai trò của gia đình, cộng đồng xã hội trong việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh.
7. Chú trọng công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ văn hóa; có chế độ đãi ngộ tài năng trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật.