Văn hóa Quân sự trong việc góp phần xây dựng và phát triển văn hóa tỉnh Bình Phước

Giá trị văn hóa của quân đội là tổng thể các giá trị đặc sắc, tiêu biểu trong các hoạt động văn hóa mang bản sắc, âm hưởng hào hùng của lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng, của đội quân cách mạng từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, viết nên trang sử anh hùng, bất khuất về người lính Bộ đội Cụ Hồ, với truyền thống vẻ vang: “Trung với Đảng, trung với nước, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”. Giá trị văn hóa quân sự ngày càng được bổ sung và phát huy trong quá trình xây dựng quân đội cách mạng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; có đặc trưng riêng, độc đáo, đồng thời mang bản sắc chung, thể hiện tư tưởng, triết lý, nghệ thuật quân sự bảo vệ Tổ quốc; phản ánh trong đời sống tinh thần, xu hướng thẩm mỹ, nhân cách, ý thức, tinh thần “bách chiến, bách thắng” của quân đội; được biểu hiện kỷ luật tự giác, nghiêm minh, tình đồng chí, đồng đội, cấp trên, cấp dưới; tinh thần nhân văn, nhân đạo, mục tiêu, lý tưởng, chức năng, nhiệm vụ của quân đội.
 

Văn hóa trong quân sự của lực lượng vũ trang tỉnh Bình Phước là một bộ phận không thể tách rời, góp phần tạo nên văn hóa tỉnh Bình Phước hiện nay, là tổng thể các giá trị vật chất và tinh thần được hình thành và phát triển gắn liền với quá trình xây dựng, trưởng thành, phát triển của quân và dân tỉnh nhà. Đó là chủ nghĩa yêu nước, tinh thần đoàn kết toàn quân, toàn dân, mang bản sắc, âm hưởng hào hùng của lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng, về đội quân từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu. Qua đó, giáo dục, rèn luyện cán bộ, chiến sĩ luôn hướng tới giá trị chân - thiện - mỹ, lối sống có văn hóa, ý thức kỷ luật, mối quan hệ hài hòa giữa cấp trên với cấp dưới, tình đoàn kết quân dân, tạo nền tảng vững chắc để nâng cao sức mạnh chiến đấu của đơn vị; đồng thời, góp phần phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, nhân cách cao đẹp của người quân nhân cách mạng, tạo động lực tinh thần to lớn để mỗi cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang tỉnh biết vượt qua khó khăn, thử thách, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Do vậy, chúng tôi luôn nhận thức sâu sắc vị trí, ý nghĩa và vai trò quan trọng của văn hóa, nhất là “Văn hóa quân sự trong việc góp phần xây dựng và phát triển văn hóa tỉnh Bình Phước” trong tình hình mới.
 

Văn hóa quân sự có vai trò, vị trí hết sức quan trọng trong giáo dục, bồi dưỡng chủ nghĩa yêu nước cho các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ ở mọi thời kỳ. Trong tình hình hiện nay, để thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược (xây dựng và bảo vệ Tổ quốc) lại càng cần phải phát huy giá trị văn hóa quân sự; trong đó, hướng vào bồi đắp lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tập trung giáo dục truyền thống quân sự, lòng tự hào, tự tôn dân tộc, truyền thống yêu nước, đoàn kết chống kẻ thù xâm lược, tinh thần gắn bó, sẻ chia, tương thân, tương ái, tình đồng chí, đồng đội..., trong quá trình thực hiện, Bộ CHQS tỉnh đã tập trung đổi mới giáo dục cả về nội dung và hình thức, phù hợp với từng đối tượng, địa bàn cụ thể, với những biện pháp phong phú, đa dạng, nhằm góp phần củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, xây dựng”thế trận lòng dân”, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Tối nay 21-12-2024, tại Trung tâm Giáo dục quốc phòng - an ninh, Trung đoàn 736, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh Bình Phước phối hợp Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh tổ chức chương trình giao lưu văn hóa, văn nghệ chủ đề “Ngày âm nhạc Việt Nam tỉnh Bình Phước năm 2024” với cán bộ, chiến sĩ Phòng Tham mưu Bộ CHQS tỉnh nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân và Ngày âm nhạc Việt Nam.

Những năm qua, Bộ CHQS tỉnh Bình Phước đã quán triệt sâu sắc và cụ thể hóa quan điểm đường lối văn hóa của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị, Đảng ủy - Bộ Tư lệnh Quân khu, Cục Chính trị Quân khu và các văn bản của Tỉnh ủy, UBND tỉnh trong đó đã đề ra nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác văn hóa trong lực lượng vũ trang tỉnh; đã ban hành nhiều kế hoạch, hướng dẫn triển khai thực hiện các văn bản như: Chỉ thị số 355-CT/QUTW ngày 20/4/2017 của Quân ủy Trung ương “Về việc tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo công tác văn hóa, văn học, nghệ thuật trong quân đội giai đoạn hiện nay”; Quy chế số 199/2007/QĐ-BQP của Bộ Quốc phòng về “Quản lý báo chí trong Quân đội nhân dân Việt Nam”; Thông tư số 138/2020/TT-BQP ngày 10/11/2020 của Bộ Quốc phòng về “Quy định chế độ, định mức, tiêu chuẩn đời sống văn hóa tinh thần trong Quân đội nhân dân Việt Nam”; Quyết định số 3672/QĐ-BQP ngày 24/11/2020 của Bộ Quốc phòng về “Quy hoạch hệ thống thiết chế văn hóa trong Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030”; Chỉ thị số 353/CT ngày 9/11/1996 của Tổng cục Chính trị “Về tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng môi trường văn hóa trong các đơn vị quân đội”;....

Công tác văn hóa, văn học - nghệ thuật trong lực lượng vũ trang tỉnh đã bám sát quan điểm nghị quyết của Đảng, hoạt động có chất lượng, hiệu quả, đáp ứng tốt yêu cầu xây dựng đời sống văn hóa tinh thần của bộ đội. Phương thức, hình thức tổ chức hoạt động văn hóa, văn nghệ phong phú, đa dạng, phát huy tốt giá trị văn hóa truyền thống dân tộc, phù hợp với từng địa bàn, đơn vị đóng quân. Trang bị, phương tiện phục vụ cho hoạt động văn hóa được đầu tư xây dựng, bảo đảm tốt hơn đời sống văn hóa tinh thần của bộ đội.

Công tác quản lý, tổ chức thiết chế văn hóa trong lực lượng vũ trang tỉnh được quan tâm; hệ thống nhà văn hóa, phòng Hồ Chí Minh, phòng đọc, thư viện, tủ sách được đầu tư xây dựng, bảo đảm chính quy, cơ bản, hệ thống và có sự thống nhất chặt chẽ, phát huy tốt vai trò, chức năng, hoạt động có chất lượng, hiệu quả, trở thành nơi sinh hoạt văn hóa, văn nghệ phong phú, đa dạng, hấp dẫn, góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của cán bộ, chiến sĩ.

Xây dựng môi trường văn hóa trong lực lượng vũ trang tỉnh gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đã thu hút được đông đảo cán bộ, chiến sĩ tham gia, tạo được cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp ở các đơn vị, tạo ấn tượng tốt, lan tỏa đến các khu dân cư; tổ chức các cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, gắn với cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Xuất hiện nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí có giá trị tư tưởng, nghệ thuật cao, có sức lan tỏa, hấp dẫn, lôi cuốn bộ đội và công chúng trong toàn xã hội. Thông qua hoạt động văn hóa, nghệ thuật, báo chí quân đội đã góp phần tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, an ninh; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. Trong “cuộc chiến” phòng, chống đại dịch COVID-19 vừa qua, Bộ CHQS tỉnh đã chủ động ứng phó và triển khai kịp thời nhiều biện pháp hiệu quả trong phòng, chống dịch; 100% cán bộ, chiến sĩ, y, bác sĩ sẵn sàng lên đường vào vùng dịch với tinh thần, quyết tâm cao “không một đồng chí nào thóai thác nhiệm vụ”; đồng hành cùng với lực lượng tuyến đầu. Bộ CHQS tỉnh đã phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tham mưu Ban Chỉ đạo 35 Tỉnh ủy tổ chức Cuộc thi viết “Tình người trên tuyến đầu chống dịch” trên mạng xã hội thông qua fanpage “Tự hào Bình Phước” thu hút được đông đảo Nhân dân tham gia, trong đó cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang tỉnh đã sáng tác được nhiều tác phẩm nghệ thuật, bài viết tuyên truyền, cổ vũ, động viên, ca ngợi những tấm gương điển hình, xây dựng ý chí quyết tâm, củng cố niềm tin vào sự tất thắng trong cuộc chiến phòng, chống đại dịch COVID-19.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác quản lý văn hóa trong Bộ CHQS tỉnh vẫn còn có một số mặt hạn chế. Nhận thức của một số cấp ủy, chỉ huy, cán bộ, chiến sĩ về vai trò của văn hóa chưa đầy đủ. Hoạt động của một số thiết chế văn hóa ở cơ sở chưa phát huy hết vai trò, chức năng, còn hình thức, thiếu chiều sâu; chưa có nhiều công trình nghiên cứu văn hóa, tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí tương xứng với truyền thống lịch sử hào hùng của lực lượng vũ trang tỉnh, chưa phản ánh hiệu quả vai trò của lực lượng vũ trang tỉnh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay; trong hoạt động sáng tác nghệ thuật, tính định hướng tư tưởng, thẩm mỹ còn chung chung, chưa gắn chặt với hiện thực cuộc sống của cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang tỉnh.

Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Vũ Tiến Điền cùng lãnh đạo Bộ CHQS tỉnh, các sở, ngành, cơ quan, đơn vị chụp hình với các đội biểu diễn tại chương trình ngày âm nhạc Việt Nam năm 2024
 

Để phát huy các giá trị văn hóa trong lực lượng vũ trang tỉnh giai đoạn hiện nay, Đảng ủy - Bộ CHQS tỉnh xác định cần tiếp tục quán triệt sâu sắc, cụ thể hóa các quan điểm nghị quyết của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa, nhất là Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”; Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa X) về “Tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới”; Nghị quyết Trung ương 9 khóa XI “Về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”. Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị, Chỉ thị số 87, Chỉ thị số 855 - CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, đẩy mạnh Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới. Đặc biệt quán triệt và triển khai thực hiện nhiệm vụ trọng tâm được nêu trong Nghị quyết đại hội XIII của Đảng, là “Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, và hội nhập quốc tế” và Nghị quyết số 14-NQ/TU ngày 20/11/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Bình Phước đến năm 2030, định hướng đến năm 2045. Định hướng, quản lý chặt chẽ các thiết chế văn hóa và hoạt động văn hóa, văn nghệ trong lực lượng vũ trang thực sự chất lượng, hiệu quả; lan tỏa, quảng bá giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc và của lực lượng vũ trang tỉnh trong tình hình mới.

Trên cơ sở kết quả đạt được, trong những năm tới Bộ CHQS tỉnh xác định một số giải pháp xây dựng văn hóa quân sự trong lực lượng vũ trang tỉnh, góp phần xây dựng và phát triển văn hóa tỉnh Bình Phước đi vào chiều sâu vững chắc, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ QS-QP địa phương trong tình hình mới của tỉnh như sau:

Một là, tiếp tục tuyên truyền, quán triệt về giá trị của văn hóa quân sự, về vị trí, ý nghĩa của công tác văn học, nghệ thuật trong Quân đội. Đẩy mạnh giáo dục, tuyên truyền đến cán bộ, chiến sĩ quan điểm của Đảng về “xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, nắm chắc nội dung các chỉ thị, quy định và quy chế về “xây dựng môi trường văn hóa”, “tiêu chuẩn đơn vị có môi trường văn hóa”. Nâng cao vai trò của các cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy các cấp; sử dụng các hình thức và biện pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng; trong đó, đặc biệt chú ý đến hình thức nêu gương, tự tu dưỡng; phát huy và nhân rộng những tấm gương điển hình tiên tiến trong đơn vị qua chương trình phát thanh nội bộ để thông tin rộng khắp trong cơ quan, đơn vị và toàn xã hội cho mọi quân nhân học tập, noi theo.

Hai là, tiếp tục tăng cường xây dựng mối quan hệ đoàn kết, gắn bó quân nhân. Chú trọng phát huy tính dân chủ trong các hoạt động của đơn vị, mọi người đều được bày tỏ ý kiến; tôn trọng và bảo vệ cái đúng, cái tốt, cái đẹp. Đó là tình thương yêu đồng chí, đồng đội, là kỷ luật nghiêm minh và tự giác, tác phong chính quy, là “tình quân dân cá nước” để hình nhân cách của người quân nhân cách mạng.

Ba là, xây dựng cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp, thể hiện tính kỷ luật, tình yêu lao động, bảo vệ môi trường thiên nhiên trong phát triển bền vững của mỗi cán bộ, chiến sĩ. Trong quá trình xây dựng, khai thác cảnh quan môi trường, cần quán triệt cho cán bộ, chiến sĩ tư tưởng giữ tốt, dùng bền, tiết kiệm nhiên vật liệu, giữ gìn vệ sinh môi trường; sử dụng đi đôi với bảo trì và nâng cấp. Thường xuyên động viên mọi quân nhân trong đơn vị tích cực tham gia đóng góp trí tuệ, sức lực vào quá trình xây dựng và bảo vệ cảnh quan môi trường của đơn vị nói riêng và trên địa bàn đóng quân nói chung.

Bốn là, bảo đảm đời sống vật chất, tinh thần của bộ đội nhằm thường xuyên nâng cao đời sống, đồng thời bảo đảm sự công bằng. Thực hiện tốt điều này lại là cơ sở để gia tăng sự gắn bó giữa các quân nhân với nhau, hình thành tâm lý tích cực, thuận hòa, đoàn kết. Vì vậy, việc bảo đảm đúng, đủ các chế độ, tiêu chuẩn của cán bộ, chiến sĩ là nội dung cần quan tâm để người chiến sĩ có đủ sức khỏe, độ vững vàng về tâm lý, hoàn thành nhiệm vụ được giao. Cùng với đó, trong điều kiện thông tin bùng nổ như hiện nay, cần nâng cao “sức đề kháng” và “khả năng miễn dịch” cho bộ đội trước các yếu tố phản văn hóa, thông tin xấu, độc. Thường xuyên tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, tạo sân chơi lành mạnh cho cán bộ, chiến sĩ, duy trì đời sống văn hóa lành mạnh, ngăn ngừa các sản phẩm độc hại xâm nhập đơn vị, hình thành nên những “Chiến sĩ văn hóa” không chỉ trong đơn vị mà còn là của toàn xã hội.

Năm là, thường xuyên phối hợp với các địa phương trên địa bàn đóng quân đẩy mạnh xây dựng môi trường văn hóa quân sự gắn với Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Đẩy mạnh việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; thực hiện tốt quy định, chế độ, định mức, tiêu chuẩn đời sống văn hóa, tinh thần trong Quân đội. Đặc biệt, quán triệt và thực hiện gương mẫu trong chấp hành các quy định về việc cưới, việc tang, lễ hội, bài trừ các hủ tục, tệ nạn xã hội; xây dựng lối sống văn minh, ứng xử có văn hóa, giải quyết hài hòa các mối quan hệ, đề cao tình đồng chí, đồng đội, tình đoàn kết quân - dân, yêu thương, giúp đỡ nhau cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ. Xây dựng và phát huy lối sống “mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người”; hình thành lối sống có ý thức tự trọng, tự chủ, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.