Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã để lại cho toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta kho tàng lý luận vô giá trên nhiều lĩnh vực, trong đó có những di huấn sâu sắc, toàn diện trên các mặt công tác, chiến đấu, rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, chiến sỹ Công an nhân dân, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Người đối với lực lượng Công an nhân dân. Ngày 11/3/1948, trong thư gửi đồng chí Hoàng Mai, Giám đốc Công an Khu XII, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu Sáu nội dung về “Tư cách người Công an cách mệnh”, đó là:
"Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính.
Đối với đồng sự, phải thân ái, giúp đỡ.
Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành.
Đôi với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép.
Đối với công việc, phải tận tụy.
Đối với địch, phải kiên quyết, khôn khéo".
Đó là lời dạy được Chủ tịch Hồ Chí Minh muôn vàn kính yêu của chúng ta gửi lực lượng Công an nhân dân (CAND) vào đầu xuân Mậu Tý 1948. Trong đó chứa đựng tình cảm, sự quan tâm, chăm sóc đặc biệt của Bác dành cho lực lượng CAND. Từ đó, những lời dạy quý báu của Người được triển khai, quán triệt thực hiện nghiêm túc và trở thành một phong trào thi đua lớn, được phát động rộng rãi trong toàn lực lượng Công an nhân dân. Trong 75 năm qua, 6 điều Bác Hồ dạy luôn là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của lực lượng CAND, giúp lực lượng CAND hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội trong mọi thời kỳ cách mạng, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước.
Sáu điều Bác Hồ dạy CAND, nội dung rất ân cần, giản dị, ngắn gọn, nhưng đã khái quát toàn diện bản chất đặc trưng của người “Công an cách mạng”. Đây cũng là nội dung cốt lõi trong tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vấn đề con người, đạo đức cách mạng, thực hành dân chủ và xây dựng lực lượng CAND, xây dựng các mối quan hệ căn cốt, rường cột nhất của người cán bộ Công an trong đời sống và công tác. Sáu điều dạy của Bác đã trở thành kim chỉ nam chỉ đạo mọi hoạt động của lực lượng CAND trong các thời kỳ cách mạng.
Nội dung Sáu điều Bác Hồ dạy đã khái quát nên hình mẫu chuẩn mực người cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân. Chuẩn mực về đạo đức của người cán bộ Công an cách mạng thống nhất với chuẩn mực về tư cách, đạo đức của người đảng viên cộng sản những cũng thể hiện quan điểm riêng của công tác Công an. Công an nhân dân có nhiệm vụ cao cả, nặng nề, đó là bảo vệ thành quả cách mạn, bảo vệ Đảng, Nhà nước và nhân dân, đấu tranh chống các thể lực thù địch, các đối tượng tội phạm, ngăn chặn mọi âm mưu, ý đồ chống phá Đảng, Nhà nước, mọi hành vi xâm hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân, bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường để đất nước phát triển về mọi mặt, giữ vững bình yên, hạnh phúc của nhân dân. Nhiệm vụ đó hết sức nặng nề, đòi hỏi người cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân cần không ngừng học tập, nỗ lực, rèn đức luyện tài, để có thể hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó. Qua chiều dài lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và bảo vệ an ninh Tổ quốc thời kỳ đổi mới, hội nhập, phát triển, những lời dạy của Người với lực lượng CAND vẫn còn nguyên giá trị, góp phần hun đúc, rèn luyện lớp lớp cán bộ, chiến sỹ lực lượng Công an nhân dân thực sự trở thành lực lượng tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc. Đó là:
Thứ nhất, đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính: Cần, kiệm, liêm, chính là những đức tính không thể thiếu, luôn phải được đặt lên hàng đầu đối với người cán bộ, chiến sỹ CAND. “Cần” là trong công tác Công an, phải giáo dục cho mỗi cán bộ chiến sỹ phải làm việc một cách cần mẫn, sáng tạo, mưu trí, dũng cảm và tỉnh táo; phải xây dựng một ý chí vững chắc, không ngại khó khăn, gian khổ. Cần hoàn toàn xa lạ với chủ nghĩa trung bình với thái độ làm việc cầm chừng. “Kiệm” là tiết kiệm, không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi, phải luôn chú ý bảo vệ của công. Yêu cầu cơ bản của tiết kiệm là làm việc có chỉ tiêu, có kế hoạch, phân định rạch ròi từng công việc trong từng thời gian cụ thể, từ đó phấn đấu thực hiện cho được mục tiêu đề ra trong thời gian ngắn nhất, hiệu quả tốt nhất. Cùng với thực hành tiết kiệm, cần không ngừng chống lại thói xa hoa, tham ô, lãng phí. “Liêm” là một phẩm chất đạo đức quan trọng không thể thiếu đối với mỗi người cán bộ cách mạng nói chung. Đó là, liêm khiết, trong sạch, không lạm dụng của công, không tham lam địa vị, quyền lực, tiền tài. “Chính” theo Người là không tà, là thẳng thắn, việc thiện dù nhỏ cũng cố làm, việc ác dù nhỏ cũng cố tránh. Đức tính chính trực của người cán bộ, chiến sỹ Công an cách mạng thể hiện ở chỗ: Phải biết tôn trọng lẽ phải, làm theo lẽ phải; tránh những việc trái với lợi ích của nhân dân.
Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm một đơn vị Công an bảo vệ Thủ đô, ngày 14/2/1961.
Thứ hai, đối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ: Biểu hiện của người cán bộ, chiến sỹ Công an nhân dân biết giữ gìn sự đoàn kết nội bộ được thể hiện bởi sự yêu thương đồng chí, đồng đội, đồng cam chịu khổ; phát huy dân chủ, thẳng thắn đấu tranh, phê bình và tự phê bình; tương trợ giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ. Thân ái giúp đỡ đồng chí, đồng đội phải thể hiện thái độ chân thành, trung thực, cầu thị trong quá trình học tập, rèn luyện, công tác; mọi biểu hiện che giấu khuyết điểm, bao che những hành vi thiếu trung thực, thiếu lành mạnh là những biểu hiện thiếu thân ái, giúp đỡ với đồng chí, đồng đội.
Thứ ba, đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành: Lòng trung thành của người cán bộ, chiến sỹ Công an nhân dân với Đảng, với Nhà nước và với nhân dân là giá trị truyền thống quý báu của lực lượng CAND, là bản chất của người chiến sỹ Công an cách mệnh. Lòng trung thành được thể hiện bởi bản lĩnh chính trị, lập trường cách mạng của người cán bộ, chiến sỹ Công an nhân dân. Lòng trung thành được hình thành trên cơ sở giác ngộ cách mạng, lòng yêu mến đồng chí, đồng đội, lòng yêu nghề và nó được hình thành, trau dồi và tôi luyện qua thực tiễn công tác, chiến đấu, thắng không kiêu, bại không nản, nó còn thể hiện bởi ý chí vươn lên sang tạo trong công tác chuyên môn.
Thứ tư, đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép: Lực lượng CAND từ dân mà ra, vì dân mà phục vụ cho nên phải gần dân, kính trọng và lễ phép với nhân dân. Kính trọng, lễ phép với nhân dân không chỉ dừng lại ở lòng tôn trọng, gần gũi bảo vệ, chăm lo cho lợi ích của nhân dân mà phải hiểu tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, biết được những trăn trở, bức xúc trong nhân dân từ đó từng bước tháo gỡ. Đây là tiền đề để xây dựng mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa lực lượng Công an với nhân dân.
Thứ năm, đối với công việc, phải tận tụy: Đây là phẩm chất chung của mỗi cán bộ, đảng viên, càng phải là phẩm chất cần phải có của mỗi chiến sỹ công an cách mạng. Tận tụy với công việc được thể hiện ở sự làm việc bền bỉ, có tính chủ động, sáng tạo, xuất phát từ động cơ đúng đắn và trong sáng vì mục tiêu phục vụ nhân dân. Luôn xây dựng ý thức chăm lo đổi mới, cải tiến phương pháp làm việc, hình thành tác phong làm việc chu đáo, khoa học, nền nếp, có hiệu quả thiết thực.
Xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Thứ sáu, đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo: Cương quyết đối với kẻ địch là một nguyên tắc bất di bất dịch. Cách xử thế thứ hai đối với kẻ địch lại phải khôn khéo; là một vấn đề cơ bản có tính chiến lược của cách mạng, có quan hệ biện chứng với tư tưởng, ý chí cương quyết với địch. Tinh thần cương quyết, khôn khéo là vũ khí sắc bén, là nguyên tắc, phương châm hoạt động của người cán bộ, chiến sỹ Công an nhân dân. Người cán bộ, chiến sỹ Công an nhân dân cần phải xây dựng cho mình bản lĩnh chiến đấu, lập trường kiên định, không hoang mang, dao động trước những khó khăn, thử thách để ngày càng trưởng thành trong công tác.
Nhận thức rõ ý nghĩa của Sáu điều Bác Hồ dạy, lực lượng CAND đã phát động phong trào thi đua học tập, thực hiện Sáu điều dạy của Bác Hồ, mở nhiều đợt sinh hoạt chính trị, quán triệt, tổ chức thực hiện tốt từng điều dạy của Người. Trong học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy, lực lượng CAND đã lập nhiều chiến công, cống hiến cho Tổ quốc biết bao người con ưu tú, đã xuất hiện hàng chục nghìn tấm gương sáng về lòng trung thành tuyệt đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, về ý thức phục vụ nhân dân vô điều kiện, về tinh thần khắc phục khó khăn, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức cách mạng, tận tụy, sáng tạo trong công việc, mưu trí, dũng cảm trong chiến đấu, quyết tâm bảo vệ vững chắc an ninh chính trị và giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, mang lại cuộc sống bình yên cho mỗi khu phố, bản làng.
Hiện nay, nhiệm vụ xây dựng, phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa, bảo vệ Tổ quốc và an ninh quốc gia có nhiều thuận lợi, song cũng đứng trước nhiều khó khăn, thách thức cả ở trong nước và diễn biến phức tạp của tình hình và quan hệ quốc tế. Lực lượng vũ trang nhân dân, trong đó có CAND đã chủ động phòng ngừa, làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình”, hoạt động gây rối, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch; đấu tranh ngăn chặn và xử lý có hiệu quả các hoạt động cơ hội chính trị, các loại tội phạm hình sự, nhất là tội phạm nguy hiểm, có tổ chức, tội phạm ma túy, tội phạm có yếu tố nước ngoài, tội phạm lợi dụng công nghệ cao, sử dụng vũ khí nóng, chống người thi hành công vụ. Đồng thời, tham gia tích cực, có hiệu quả vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động cứu hộ, cứu nạn, phòng chống và khắc phục thiên tai, bảo vệ cuộc sống bình yên của nhân dân. Với những nhiệm vụ nặng nề đó, càng đòi hỏi CAND, mỗi cán bộ, chiến sỹ thực hiện tốt hơn 6 điều Bác Hồ dạy trong thực tiễn công tác, chiến đấu, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Qua 75 năm, phong trào học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy CAND ngày càng được đổi mới, đẩy mạnh, trở thành phong trào thi đua lớn, xuyên suốt trong thời kỳ hòa bình, xây dựng, hội nhập và phát triển đất nước, góp phần giúp lực lượng CAND làm tốt vai trò nòng cốt, xung kích trên mặt trận bảo đảm an ninh, trật tự (ANTT), tham gia khắc phục hậu quả chiến tranh, ổn định cuộc sống của Nhân dân, làm thất bại chiến tranh phá hoại nhiều mặt của địch, giữ gìn từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc và thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả. Đây cũng là động lực to lớn để lực lượng CAND luôn nắm chắc tình hình, giữ vững thế chủ động chiến lược, kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước nhanh chóng đổi mới các chủ trương, quyết sách chiến lược, đấu tranh ngăn chặn làm thất bại nhiều âm mưu hoạt động chống phá và phá thế bao vây, cấm vận, hoạt động “diễn biến hòa bình”, bạo loạn, lật đổ, kích động của các thế lực thù địch và phản động, các đối tượng phạm tội, bảo vệ vững chắc an ninh, chủ quyền lãnh thổ, biển, đảo, lợi ích quốc gia, giữ vững ổn định chính trị, xã hội; góp phần đẩy mạnh công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.