Người luôn nhận thức một cách sâu sắc rằng người chiến sĩ sinh ra từ nhân dân, vì nhân dân chiến đấu, là người lính có lý tưởng cao cả, kiên quyết hăng hái làm tròn nhiệm vụ. Bởi vậy, trong suốt hành trình sự nghiệp cách mạng Người luôn trực tiếp quan tâm, đào tạo, rèn luyện, dành cả tấm lòng và tình cảm của mình để lực lượng Công an nhân dân góp phần tô thắm thêm những trang sử hào hùng của dân tộc.
Người khẳng định: “Công an nhân dân hoàn toàn khác với công an đế quốc. Công an đế quốc là nanh vuốt của đế quốc để hà hiếp áp bức đa số nhân dân…Công an nhân dân phải là kiểu mẫu, phải là người chuyên trách thi hành chính sách, phương châm của Đảng và Chính phủ cho tốt. Công an nhân dân phải thực sự phục vụ nhân dân” và nêu lên vị trí, nhiệm vụ của ngành công an: “Công an là bộ máy để thực hiện chuyên chính dân chủ nhân dân, bảo vệ nền chuyên chính của nhân dân đối với các thế lực phản động khác”. Để đảm đương sứ mệnh vẻ vang và nhiệm vụ nặng nề đó, Hồ Chí Minh đã xác định “những đạo đức và tư cách mà người công an cách mệnh phải có, phải giữ cho đúng” được thể hiện trong các mối quan hệ:
“Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính.
Đối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ.
Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành.
Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép.
Đối với công việc, phải tận tụy.
Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo”.
Trong các mối quan hệ, mối quan hệ đối với mình luôn là mối quan hệ thường trực và khó xử lý nhất. Bởi vậy, “Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính” đã được Hồ Chí Minh đặt lên ở vị trí đầu tiên như là một điều kiện tiên quyết, một điểm xuất phát trong khi xem xét tư cách của người công an. Trong nhiều bài viết khác của Người, Hồ Chí Minh nhiều lần đề cập đến cần, kiệm, liêm, chính như là những quy tắc cơ bản của đạo đức cách mạng, là “bốn đức cách mạng” của đời sống mới. Ở đây, một lần nữa, Hồ Chí Minh nhấn mạnh phẩm chất này như những nhân tố nội sinh tạo lập nền tảng đạo đức của người cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân trong hoàn cảnh luôn luôn phải đấu tranh với sai trái, tiêu cực của đời sống xã hội. Không tự mình giữ được cần, kiệm, liêm, chính, thì người chiến sỹ công an cũng không thể đấu tranh và bảo vệ cho lẽ phải, cho sự trong sạch của xã hội.
Bác Hồ đến thăm cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát nhân dân Hà Nội nhân dịp Tết Quý Mão (1963).
Trong mối quan hệ với người của cán bộ, chiến sĩ công an, Hồ Chí Minh đề cập đến bốn mối quan hệ cụ thể: với đồng sự, với Chính phủ, với nhân dân, với địch. Trong các mối quan hệ đó, cái nền cơ bản vẫn là nhân dân. Bởi theo Hồ Chí Minh, công an là một trong hai lực lượng bảo vệ dân, bảo vệ Nhà nước, nên công an phải lấy việc bảo vệ dân làm chức năng, làm lý do tồn tại của mình. Người khẳng định “Làm công tác chính quyền, ở Công an, hay ở Quân đội đều là đầy tớ cho nhân dân cả”. Công an nhân dân vì dân phục vụ, đồng thời còn là bạn dân, giúp đỡ nhân dân, tổ chức giáo dục nhân dân trong công tác phòng gian, trừ gian. Công an “Phải gần gũi nhân dân, dựa vào lực lượng của nhân dân, xa rời nhân dân thì tài tình mấy cũng không làm gì được. Nhân dân có hàng triệu tai mắt. Nếu công an biết dựa vào nhân dân thì nhân dân sẽ là người giúp việc rất đắc lực của công an”.
Đối với Chính phủ - cơ quan được nhân dân trao quyền, thì sự trung thành của lực lượng công an, được Hồ Chí Minh nhấn mạnh là ‘tuyệt đối trung thành”. Tuyệt đối trung thành với Chính phủ ở đây cũng là tuyệt đối trung thành với lý tưởng của Đảng, với con đường mà nhân dân ta đã chọn, thể hiện rõ lập trường kiên định, rõ ràng, dứt khoát của người chiến sĩ công an. Những luận điểm phi chính trị hóa, trung lập hóa đội ngũ công an là luận điệu cực kỳ nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tồn vong của một chế độ, sự ổn định của đất nước.
Trong sáu điều nói về tư cách của người công an, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ đề cập một điều thái độ với công việc là phải tận tụy. Một điều tuy ngắn nhưng đã bao quát được yêu cầu về tinh thần, thái độ với công việc. Tận tụy có nghĩa là “phải để công việc nước lên trên, lên trước việc tư, việc nhà” và đã “phụ trách việc gì thì quyết làm cho kỳ được, cho đến nơi đến chốn, không sợ khó nhọc, không sợ nguy hiểm. Tận tụy là thái độ cần mẫn, chịu khó với mục đích công việc được xác định rõ ràng. Điều này, trái ngược với thái độ chểnh mảng, hời hợt và căn bệnh lười biếng.
“Đối với địch phải cương quyết, khôn khéo” là một vấn đề vừa mang tính nguyên tắc, vừa mang tính nghệ thuật trong đấu tranh. Tiêu chí phân biệt bạn – thù được Hồ Chí Minh nêu ra là: “Đối với người, ai làm gì lợi ích cho nhân dân, cho Tổ quốc ta đều là bạn. Bất kỳ ai làm điều gì có hại cho nhân dân và Tổ quốc ta tức là kẻ thù”. Trên mặt trận bảo vệ an ninh, trật tự, với tư cách là lực lượng nòng cốt, công an nhân dân phải tiến hành cuộc đấu tranh không có trận tuyến rõ ràng; bạn, thù trà trộn, đan xen; khi đấu tranh công khai, trực diện, khi bí mật, do vậy đòi hỏi người công an sự sáng suốt, khôn khéo và một bản lĩnh vững vàng, không khoan nhượng đối với bất cứ kẻ địch hoặc hành vi vi phạm pháp luật, xâm hại lợi ích của nhân dân.
Sáng ngày 4/8/2022, Công an tỉnh Bình Phước tổ chức lễ tuyên thệ thành lập Trung đoàn Cảnh sát cơ động dự bị chiến đấu trực thuộc Công an tỉnh, gồm 3 tiểu đoàn với hơn 1.000 cán bộ, chiến sĩ
Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân hàm chứa những giá trị tư tưởng, đạo đức nhân văn cao quý, là sự tổng kết sâu sắc về phẩm chất đạo đức, về tình đồng chí, đồng đội, về lòng trung thành với Đảng, với Chính phủ, về quan điểm quần chúng của Công an với nhân dân, về tinh thần, trách nhiệm với công việc, về thái độ với đối tượng đấu tranh của người công an. Sáu điều dạy về tư cách của người công an cách mạng là một bộ phận trong tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Đó là sự tiếp nối của Tư cách người cách mệnh được nêu trong Đường cách mệnh, lời nhắc nhở về tư cách đạo đức trong cuốn Sửa đổi lối làm việc; được tiếp tục phát triển ở các bài viết của Người về “Đạo đức cách mạng” “Cần, kiệm, liêm, chính” “Nâng cao đạo đức cách mạng, quyét sạch chủ nghĩa cá nhân”…Những lời dạy đó của Chủ tịch Hồ Chí Minh sẽ mãi mãi là di sản tinh thần vô giá để xây dựng lực lượng Công an nhân dân cách mạng trong sạch, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, quyết tâm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Tổ quốc, Đảng, Nhà nước và nhân dân tin cậy giao phó.
77 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, chiến công nối tiếp chiến công đã bồi đắp nên truyền thống vẻ vang của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam: tuyệt đối trung thành với Tổ quốc và nhân dân, với Đảng và Nhà nước; gắn bó máu thịt với nhân dân, vì nhân dân phục vụ, dựa vào nhân dân để công tác và chiến đấu. 77 năm qua, được Đảng và Bác Hồ dày công chăm lo, giáo dục và rèn luyện; sự đùm bọc, ủng hộ của nhân dân; sự phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả của Quân đội Nhân dân, các cấp, các ngành; sự hợp tác, giúp đỡ của bạn bè quốc tế, vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, Công an Nhân dân Việt Nam đã trở thành một lực lượng vũ trang cách mạng, phấn đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội và cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân; góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta làm nên những thắng lợi vĩ đại trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả.
Trải qua những chặng đường thăng trầm của lịch sử, qua thực tiễn cuộc sống và công tác công an hiện tại, mỗi chúng ta đều nhận thấy rằng nơi nào, khi nào, người cán bộ, chiến sĩ công an quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc những lời dạy của Bác Hồ, thì ở đó, khi đó, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm, cuộc sống của nhân dân bình yên và hạnh phúc, công an được nhân dân tin yêu, nể trọng.