Hệ thống chính trị các cấp của tỉnh Bình Phước đã quyết tâm vào cuộc cùng với sự đồng thuận, sáng tạo của người dân triển khai sâu rộng Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM và thu được nhiều kết quả quan trọng, qua đó đã góp phần tạo nên sự thay đổi mạnh mẽ diện mạo nông thôn và có nhiều khởi sắc.
Những kết quả ấn tượng
Trong những năm qua, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021-2025, tỉnh Bình Phước đã xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Theo đó, hệ thống chính trị các cấp của tỉnh Bình Phước đã quyết tâm vào cuộc cùng với sự đồng thuận, sáng tạo của người dân triển khai sâu rộng Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM và thu được nhiều kết quả quan trọng, qua đó đã góp phần tạo nên sự thay đổi mạnh mẽ diện mạo nông thôn và có nhiều khởi sắc. Hạ tầng kinh tế - xã hội ở nông thôn được cải thiện, ngành nông nghiệp được cơ cấu lại đã phát huy hiệu quả, kinh tế nông thôn có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống của người dân ở nông thôn.
Để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM mang lại hiệu quả cao, tỉnh Bình phước đã triển khai thực hiện phong trào thi đua “Toàn tỉnh chung sức xây dựng nông thôn mới”, từ đó đã xuất hiện nhiều mô hình hay, gương điển hình tiên tiến, tiêu biểu như: “Tuổi trẻ Bình Phước xây dựng nông thôn mới”, “Thắp sáng đường quê”, “Thắp sáng đường tuần tra biên giới” của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Bình Phước; “Tổ hợp tác phát triển kinh tế” của Hội Liên hiệp Thanh niên thị xã Bình Long; “Cựu chiến binh tự quản các tuyến đường sáng, xanh, sạch, đẹp” ở phường Tân Đồng, thị xã Đồng Xoài; “Hợp tác xã trồng rau an toàn” của Khu phố Suối Đá, phường Tân Xuân, thành phố Đồng Xoài; Hợp tác xã Chăn nuôi dê Lộc Hiệp” của ấp Hiệp Thành, xã Lộc Hiệp, huyện Lộc Ninh; mô hình nuôi chim trĩ ở xã Tân Tiến, huyện Đồng Phú…
Với việc tuyên truyền sâu rộng những điển hình tiên tiến, mô hình, sáng kiến không chỉ giúp nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, công chức và cộng đồng về lợi ích thiết thực của phong trào thi đua xây dựng NTM, mà còn tạo động lực để người dân, cộng đồng tích cực, chủ động tham gia, làm cho các phong trào thi đua ngày càng có sức lan tỏa mạnh mẽ trên địa bàn tỉnh.
Một góc khu dân cư kiểu mẫu Ấp 4, xã Minh Thắng, thị xã Chơn Thành, tỉnh Bình Phước nhìn từ trên cao. Nguồn: Cổng Thông tin điện tử Bình Phước
Tính đến cuối năm 2022, toàn tỉnh Bình Phước có 230.968/240.753 hộ gia đình văn hóa; 823/843 khu dân cư đạt chuẩn văn hóa. 73 công trình thủy lợi vừa và nhỏ được tỉnh quan tâm đầu tư nâng cấp và xây dựng mới, trong đó có 62 hồ chứa, 09 đập dâng, 01 trạm bơm và 01 hệ thống kênh sử dụng nước sau hồ thủy điện Cần Đơn với năng lực thiết kế tưới cho 9.286 ha, tạo nguồn cấp nước sinh hoạt với công suất 133.642m3/ngày, đêm. Hệ thống trường học các cấp ở nông thôn được xây dựng mới, nâng cấp đạt chuẩn theo quy định với 175/388 trường đạt chuẩn quốc gia. Hệ thống văn hóa, thông tin truyền thông đáp ứng tốt hơn nhu cầu hưởng thụ văn hóa, tiếp cận thông tin của dân cư khu vực nông thôn, góp phần nâng cao trình độ dân trí, đời sống văn hóa tinh thần của Nhân dân. Hiện nay, toàn tỉnh Bình Phước có 111/111 xã, phường, thị trấn có trung tâm văn hóa - thể thao (VHTT) và hội trường; trong đó, 66/111 Trung tâm VHTT đạt chuẩn theo quy định. Các Trung tâm VHTT xã đạt chuẩn có diện tích sử dụng từ 300m2 trở lên, khu thể thao từ 1.500m2 trở lên. 100% xã có điểm phục vụ bưu chính, có dịch vụ viễn thông, internet đáp ứng nhu cầu sử dụng dịch vụ cho tổ chức và cá nhân. 100% xã có đài truyền thanh và hệ thống loa phát thanh đến các ấp.
Cùng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự quan tâm của Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, huyện, các tổ chức đoàn thể, chính trị - xã hội, cộng đồng doanh nghiệp… Đặc biệt là sự hưởng ứng nhiệt tình của Nhân dân đã xây dựng mới, sửa chữa hàng nghìn căn nhà tình thương, nhà đại đoàn kết. Ngoài ra, nhờ đẩy mạnh phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập nên đại bộ phận cư dân nông thôn có điều kiện để tự chỉnh trang nhà ở, vươn lên thoát nghèo bền vững. Tỉnh Bình Phước hiện nay chỉ còn 2.879 hộ nghèo, chiếm 1,03% tổng số hộ dân, trong đó có 1.696 hộ nghèo là dân tộc thiểu số. Mục tiêu phấn đấu đến cuối năm 2023, toàn tỉnh giảm thêm 2.000 hộ nghèo, trong đó 50% là hộ dân tộc thiểu số.
Tính đến cuối năm 2022, Quỹ Vì người nghèo tỉnh Bình Phước đã vận động được 82.585 triệu đồng. Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp đã xây dựng được 1.030 căn nhà tình nghĩa trị giá 82.400 triệu đồng, sửa chữa 56 căn nhà trị giá 2.100 triệu đồng; hỗ trợ, giúp đỡ sản xuất cho 552 người dân trị giá 1.216 triệu đồng, hỗ trợ 545 học sinh có hoàn cảnh khó khăn trị giá 353 triệu đồng và hỗ trợ khác trị giá 840 triệu đồng. Đồng thời, đã củng cố và duy trì hoạt động hiệu quả 225 mô hình NTM trong toàn tỉnh, điển hình như mô hình điểm về “khu dân cư thực hiện hài hoà giảm nghèo bền vững và bảo vệ môi trường”, mô hình “khu dân cư không có hộ nghèo”...
Hiện nay, toàn tỉnh Bình Phước có 03/11 đơn vị hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM, đó là thành phố Đồng Xoài, thị xã Phước Long, thị xã Bình Long; 66/86 xã được công nhận đạt chuẩn NTM; 12/86 xã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao. Có 73/86 xã đạt 19 tiêu chí; 07 xã đạt từ 15 - 18 tiêu chí; 06 xã đạt từ 11 - 14 tiêu chí và toàn tỉnh không còn xã dưới 10 tiêu chí.
Để tháo gỡ những khó khăn về kinh phí xây dựng NTM, Kỳ họp thứ 11 Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Phước khóa X đã thông qua Nghị quyết số 06/2023/NQ-HĐND ngày 12/7/2023 quy định một số nội dung, mức hỗ trợ nguồn vốn sự nghiệp thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2023 - 2025 trên địa bàn tỉnh Bình Phước với trọng tâm: hỗ trợ hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước; tăng cường cơ sở vật chất cho hệ thống thông tin và truyền thông cơ sở; hỗ trợ phát triển các mô hình xử lý nước thải sinh hoạt quy mô hộ gia đình, thôn; hỗ trợ chi phí tư vấn, giám sát và gắn mã vùng trồng trọt; hỗ trợ cơ giới hóa, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp; bảo tồn và phát huy các làng nghề truyền thống ở nông thôn; hỗ trợ phát triển điểm du lịch nông thôn và sản phẩm du lịch nông thôn mang đặc trưng của địa phương; hỗ trợ nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở; tổ chức các hoạt động hỗ trợ xây dựng mô hình, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các Chi hội nông dân nghề nghiệp, Tổ hội nông dân nghề nghiệp.
Vẫn còn những khó khăn, vướng mắc
Bên cạnh những kết quả ấn tượng trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, tỉnh Bình Phước vẫn còn 13/86 xã chưa hoàn thành các tiêu chí NTM, đó là các xã vùng sâu, vùng xa, có địa bàn rộng, điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. Dân cư khu vực này sinh sống chủ yếu bằng nghề nông, nhưng sản xuất nông nghiệp còn nhỏ lẻ, manh mún, chưa thực sự bền vững, vẫn phụ thuộc vào tự nhiên, mùa vụ và giá cả thị trường. Việc dịch chuyển cơ cấu và đổi mới tổ chức sản xuất đã được các cấp chính quyền quan tâm nhưng còn chậm, sản xuất nhỏ, phân tán chưa được khắc phục triệt để. Bên cạnh đó, người dân chưa quen với việc ứng dụng công nghệ cao, công nghệ hiện đại vào sản xuất, chế biến, bảo quản nên chưa thể tạo ra được đột phá để nâng cao giá trị sản phẩm đủ sức cạnh tranh. Ngoài ra, thị trường tiêu thụ nông sản thiếu bền vững, chưa đủ đáp ứng sức sản xuất lớn và đang gia tăng của nền nông nghiệp hàng hóa.
Bên cạnh đó, nguồn vốn ngân sách để đầu tư cho NTM tuy đã được nâng lên nhưng vẫn còn thấp so với nhu cầu thực tế; trong khi khả năng đóng góp của người dân lại có hạn do giá các mặt hàng nông sản giảm liên tục giảm. Tiến độ hoàn thành các tiêu chí còn chậm và chưa bền vững; việc huy động các nguồn lực vào đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu còn thấp, nhất là việc huy động nguồn lực của doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn còn rất khiêm tốn. Nhiều xã chưa thu hút được các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, xây dựng khu dân cư mới. Chưa huy động được nguồn vốn tín dụng và phát huy nội lực của địa phương về tạo nguồn xây dựng NTM. Nhằm khắc phục những hạn chế nêu trên, tỉnh Bình Phước đề ra mục tiêu phấn đấu đến hết năm 2025 có 100% số xã trên toàn tỉnh đạt chuẩn NTM; phấn đấu có thêm 03 huyện đạt chuẩn NTM, 01 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao, 01 huyện đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; có từ 30 - 40% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao, có 05 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; mỗi xã có ít nhất từ 01 - 02 khu dân cư kiểu mẫu; thu nhập bình quân đầu người vùng nông thôn tăng ít nhất từ 01 - 02 lần so với năm 2020, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho người dân trên địa bàn nông thôn.
Để đạt được mục tiêu theo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM đi vào chiều sâu, thực chất, có tác động lớn, toàn diện theo Kế hoạch số 174/KH-UBND, tỉnh Bình Phước đã huy động cả hệ thống chính trị và toàn xã hội vào cuộc một cách quyết liệt, chỉ đạo các địa phương xây dựng lộ trình, có sự tập trung tốt hơn; tăng cường cơ chế phối hợp giữa các sở, ngành và đẩy nhanh tiến độ thực hiện các phần việc còn tồn đọng; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, các thiết chế cộng đồng tham gia mạnh mẽ, chủ động, tích cực, hiệu quả các nội dung Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Đồng thời, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành và địa phương thường xuyên phối hợp tháo gỡ khó khăn trong việc thực hiện các công trình theo đúng tiến độ liên quan đến tiêu chí hạ tầng, giao thông; chú trọng bảo vệ môi trường và tạo cảnh quan nông thôn “sáng - xanh - sạch - đẹp”. Chỉ đạo các địa phương phát triển và nhân rộng mô hình “đường hoa - cây xanh”; nâng cao tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sạch; nâng cao tỷ lệ thu gom, phân loại chất thải rắn, chất thải sinh hoạt nông thôn và xử lý phù hợp; tăng cường các hình thức xã hội hóa thu hút doanh nghiệp đầu tư vào các hoạt động bảo vệ và xử lý môi trường. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM; kiểm tra, đôn đốc nhằm kịp thời xử lý, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện./.