Những điểm mới trong quy định về những điều đảng viên không được làm

Quy định số 37-QĐ/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương “về những điều đảng viên không được làm” đã chính thức thay thế Quy định số 47-QĐ/TW sau 10 năm thực hiện. So với Quy định 47 (ban hành năm 2011), Quy định 37 vẫn giữ nguyên số điều. Về nội dung cơ bản kế thừa các quy định cũ, song có một số điều mới, cũng như thay đổi về thứ tự, bổ sung nội dung mới.

Có một điểm chung đó là Quy định 37-QĐ/TW giữ nguyên 19 điều như Quy định 47-QĐ/TW và nhất quán trước sau về quan điểm đề cao trách nhiệm, nghĩa vụ, vai trò tiên phong gương mẫu và phẩm chất đạo đức của người đảng viên, quy định mới kế thừa cơ bản những nội dung còn phù hợp, bổ sung những nội dung mới cho phù hợp trong giai đoạn hiện nay.

Quy định về những điều đảng viên không được làm gắn với việc thực hiện nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công tác xây dựng Đảng.

Nội dung sửa đổi, bổ sung trong Quy định 37 đều là những vấn đề cốt lõi, quan trọng về rèn luyện tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Hiến pháp năm 2013, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII, Kết luận số 21-KL/TW “Về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, ‘tự chuyển hóa’”, Quy định số 101-QĐ/TW ngày 7/6/2012 của Ban Bí thư “về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp”, Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương “về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương”. Đồng thời, gắn với những nội dung mới trong các nghị quyết, chỉ thị, kết luận, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đã được ban hành trong thời gian qua.

Có thể thấy hầu như các điều đều có bổ sung các điểm mới. So với Quy định số 47, Quy định số 37 vẫn giữ nguyên số điều. Về nội dung cơ bản kế thừa các quy định cũ, song có một số điều mới, cũng như thay đổi về thứ tự, bổ sung nội dung mới. Tuy nhiên có 2 điểm mới, là Điều 3 và Điều 13, mà Quy định 37 đề cập rất đáng quan tâm. Các điều còn lại đều được bổ sung cụ thể, chi tiết so với trước đây.

So sánh với Quy định cũ, Quy định mới  bổ sung, sửa đổi cụ thể như sau:

Điều 1, Quy định 37-QĐ/TW so với Điều 1, Quy định 47-QĐ/TW đã được bổ sung nội dung mới, đầy đủ hơn: Đảng viên không chỉ không được nói, làm trái hoặc không thực hiện Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định, quyết định, kết luận của Đảng; làm những việc mà pháp luật không cho phép mà còn không được viết trái Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định, quyết định, kết luận của Đảng.

Điều 2 Quy định 37 là Điều 7 Quy định 47, được bổ sung một số nội dung cụ thể: “Không chấp hành các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng”. Để thành một nội dung hoàn chỉnh là: “Không chấp hành các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng; tự ứng cử, nhận đề cử và đề cử các chức danh của tổ chức nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ khi chưa được tổ chức đảng có thẩm quyền cho phép”.

Điều 3, Quy định 37-QĐ/TW là nội dung hoàn toàn mới được bổ sung trên cơ sở triển khai thực hiện Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII "Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" và Kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 04-NQ/TW, ngày 30/10/2016 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

 Điều 6 được kế thừa từ Điều 5, Quy định 47-QĐ/TW đồng thời bổ sung nội dung mới đó là: Đảng viên không được đe doạ, trù dập, trả thù người khiếu nại, tố cáo; không thực hiện các quy định của Đảng và pháp luật về bảo vệ người tố cáo, phê bình, góp ý; kích động, xúi giục, mua chuộc, cưỡng ép người khác khiếu nại, tố cáo. Nội dung này được cụ thể hóa từ Luật khiếu nại, tố cáo.

Điều 9 được kế thừa từ Điều 13, Quy định 47-QĐ/TW đồng thời bổ sung những nội dung mới nhằm cụ thể hóa Quy định của Bộ Chính trị về một số vấn đề bảo vệ chính trị nội bộ Đảng.

Điều 11 được kế thừa từ Điều 8, Quy định 47-QĐ/TW và được điều chỉnh, bổ sung một số nội dung trong đó có việc cụ thể hóa nội dung Kết luận số 14-KL/TW, ngày 22/9/2021 của Bộ Chính trị về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung.

Điều 12 được kế thừa từ Điều 10, Quy định 47-QĐ/TW nhưng được bổ sung nhiều nội dung nhằm cụ thể hóa Quy định số 205-QĐ/TW, ngày 23/9/2019 của Bộ Chính trị về việc kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền.

Trên cơ sở Điều 9, Quy định 47-QĐ/TW, Ban Chấp hành Trung ương đã điều chỉnh và bổ sung hầu hết nội dung mới thành Điều 13, Quy định 37-QĐ/TW, nội dung điều này nhằm triển khai thực hiện có hiệu quả chủ trương của Đảng và Nhà nước về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Điều 13 quy định đảng viên không được: “Can thiệp, tác động vào hoạt động kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, xét đặc xá, giải quyết khiếu nại, tố cáo để bao che, tiếp tay cho các hành vi vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Tác động, ép buộc, mua chuộc tổ chức, cá nhân để giảm trách nhiệm, hình phạt cho người khác”. Chúng ta đang hướng tới việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, vì vậy, dù Đảng lãnh đạo Nhà nước và xã hội nhưng lãnh đạo về chủ trương, đường lối chứ không can thiệp vào các quy trình truy tố, xét xử, thi hành án… Độc lập tư pháp là nguyên tắc quan trọng của nhà nước pháp quyền, vì vậy, nếu hoạt động tư pháp bị can thiệp bởi cá nhân nào đó sẽ làm cho tính độc lập mất đi và mục tiêu xây dựng nhà nước pháp quyền theo chủ trương của Đảng sẽ gặp khó khăn. Vì vậy, quy định mới này chính là để ngăn ngừa từ xa những vi phạm này.

Ngoài ra, các điều còn lại cũng được sắp xếp, bổ sung thêm các nội dung gắn với công tác xây dựng Đảng hiện nay. Quy định 37-QĐ/TW về những điều đảng viên không được làm có hiệu lực kể từ ngày 25/10/2021. Mọi đảng viên chấp hành nghiêm túc quy định về những điều đảng viên không được làm chính là góp phần tăng cường kỷ cương, kỷ luật của Đảng và giữ gìn phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, tính tiên phong gương mẫu của đảng viên, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng.

Để quy định này được thực hiện nghiêm, Ban Chấp hành Trung ương đã giao Ủy ban Kiểm tra Trung ương hướng dẫn thực hiện Quy định này và giúp Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Với nhiều nội dung mới, phù hợp thực tiễn của công tác xây dựng Đảng hiện nay, Quy định 37 được kỳ vọng sẽ góp phần cho công cuộc xây dựng và chỉnh đốn Đảng ngày càng hiệu quả hơn.